Słowniczek pojęć - zrównoważony rozwój

CSDDD (Corporate Sustainable Due Diligence Directive)

CSDDD, czyli Dyrektywa UE w sprawie należytej staranności korporacyjnej, ma na celu zobowiązanie dużych firm do identyfikowania, zapobiegania i łagodzenia negatywnego wpływu ich działalności na prawa człowieka oraz środowisko naturalne. Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorstwa odpowiedzialność za monitorowanie całego łańcucha dostaw, co oznacza, że muszą one śledzić nie tylko swoje działania, ale również działania swoich partnerów biznesowych. Dyrektywa ta wprowadza wymóg bardziej rygorystycznego zarządzania ryzykiem oraz dbałości o zrównoważony rozwój na poziomie globalnym. Jest to odpowiedź na rosnące oczekiwania społeczne i regulacyjne wobec firm, które prowadzą działalność na skalę międzynarodową. Przepisy te mają na celu zmniejszenie negatywnego wpływu firm na środowisko i społeczeństwo oraz promowanie bardziej odpowiedzialnych praktyk biznesowych.

CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive)

Dyrektywa CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) to nowa regulacja Unii Europejskiej, której celem jest wprowadzenie bardziej szczegółowych i standardowych wymogów dotyczących raportowania kwestii ESG, czyli środowiskowych, społecznych i związanych z zarządzaniem. Zastępuje ona wcześniejszą dyrektywę NFRD (Non-Financial Reporting Directive) i ma na celu zwiększenie transparentności oraz porównywalności informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju (ang. sustainability) w firmach.

Firmy objęte obowiązkiem raportowania zgodnie z dyrektywą CSRD:

od 1 stycznia 2024 r. duże spółki zainteresowania publicznego, zatrudniające > 500 pracowników, podlegające dyrektywie NFRD. Termin składania sprawozdań w 2025 r. )

od 1 stycznia 2025 r. duże spółki, które obecnie nie podlegają dyrektywie NFRD, zatrudniające > 250 pracowników, i / lub posiadające 40 mln EUR obrotu i/lub 20 mln EUR sumy bilansowej. Termin składania sprawozdań w 2026 r.

od 1 stycznia 2026 r. MŚP notowane na giełdzie oraz pozostałe firmy. Termin składania sprawozdań w 2027 r. MŚP mogą odroczyć złożenie raportu do 2028 r.

Dekarbonizacja

Dekarbonizacja to proces dążenia do ograniczenia emisji dwutlenku węgla (CO2) oraz innych gazów cieplarnianych do atmosfery w celu ograniczenia wpływu działalności człowieka na zmianę klimatu. Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność przekształcenia swoich modeli biznesowych, inwestowania w nowe technologie oraz wdrażania innowacyjnych rozwiązań, które ograniczą ślad węglowy. Wiele branż, w tym energetyka, transport oraz produkcja, musi zmierzyć się z koniecznością redukcji emisji i przejścia na bardziej zrównoważone źródła energii. W ramach globalnych zobowiązań klimatycznych i regulacji prawnych, przedsiębiorstwa są zachęcane do opracowywania długoterminowych strategii dekarbonizacji, które obejmują zarówno modernizację procesów produkcyjnych, jak i zrównoważone zarządzanie zasobami.

Due diligence

Due diligence w obszarze ESG rozumiane jest jako proces należytej staranności w zakresie środowiskowym, społecznym i zarządzania. Odnosi się do działań firm mających na celu identyfikację, ocenę i zarządzanie ryzykami. Firmy zobowiązane są do regularnego monitorowania swojego wpływu na te trzy obszary oraz wdrażania odpowiednich procedur zarządzania ryzykiem. Podejście due diligence pomaga przedsiębiorstwom zidentyfikować potencjalne zagrożenia, które mogą wynikać z ich działalności oraz współpracy z partnerami. Proces ten nie tylko minimalizuje ryzyko, ale również przyczynia się do budowy odpowiedzialnego i zrównoważonego modelu biznesowego. Odpowiednio przeprowadzone due diligence ESG zwiększa również transparentność firmy oraz buduje zaufanie w relacjach z interesariuszami.

ESRS (European Sustainability Reporting Standards)

Standardy ESRS (Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju) to zestaw wytycznych opracowanych w ramach Unii Europejskiej i opisanych w Dyrektywie CSRD. Mają na celu ułatwienie przedsiębiorstwom dostarczania przejrzystych i porównywalnych informacji na temat ich działań w zakresie ESG. ESRS określa szczegółowe wymagania dotyczące raportowania w obszarze środowiskowym, społecznym oraz ładu korporacyjnego. Wprowadzenie tych standardów pozwala firmom nie tylko spełnić wymogi regulacyjne, ale także poprawić swoje relacje z inwestorami i interesariuszami poprzez większą transparentność i wiarygodność. Dzięki ESRS firmy mają narzędzie do lepszego zrozumienia swojego wpływu na otoczenie i podejmowania bardziej świadomych decyzji biznesowych.

GRI Standard (Global Reporting Initiative)

GRI Standard, czyli Global Reporting Initiative, to międzynarodowy standard sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju, który pomaga firmom transparentnie raportować swoje działania w obszarze ESG. Standard ten dostarcza wytycznych dotyczących raportowania kwestii środowiskowych, społecznych oraz ładu korporacyjnego, pozwalając firmom na dostarczanie porównywalnych i wiarygodnych informacji interesariuszom. Dzięki GRI Standard firmy mogą lepiej komunikować swoje osiągnięcia i wyzwania w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Wprowadzenie Dyrektywy CSRD oraz wytycznych ESRS znacząco wpłynęło na stosowanie standardu GRI. Nadal pozostaje ono istotnym narzędziem dla firm raportujących. Jednak ESRS wprowadza bardziej szczegółowe wymagania i doprecyzowuje raportowanie na poziomie europejskim.

GRI jest jednak często postrzegane jako narzędzie, które może wspierać firmy w spełnianiu wymagań CSRD, ponieważ oba zestawy standardów są w pewnym stopniu zgodne pod względem zakresu tematów. Firmy, które już raportują zgodnie z GRI, mogą mieć łatwiejszą adaptację do wytycznych ESRS, gdyż wiele z raportowanych wskaźników się pokrywa.

Neutralność klimatyczna

Neutralność klimatyczna oznacza, że firma dąży do zrównoważenia emisji dwutlenku węgla poprzez ich redukcję oraz kompensację, w taki sposób, aby osiągnąć zerowy bilans emisji netto. Dla firm oznacza to konieczność wdrożenia strategii dekarbonizacji, inwestowania w odnawialne źródła energii oraz inicjatywy z zakresu offsetu emisji, takie jak sadzenie drzew czy inwestowanie w projekty pochłaniające CO2. Firmy dążące do neutralności klimatycznej budują bardziej zrównoważone modele biznesowe, które są odporniejsze na zmiany rynkowe oraz legislacyjne.

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)

CSR (Corporate Social Responsibility) to koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają aspekty społeczne, środowiskowe oraz etyczne w swojej strategii i codziennej działalności. Celem CSR jest prowadzenie biznesu w sposób zrównoważony i odpowiedzialny, który przynosi korzyści nie tylko firmie, ale także jej interesariuszom – pracownikom, klientom, społecznościom lokalnym, dostawcom oraz środowisku naturalnemu. CSR jest częścią szerszej koncepcji zrównoważonego rozwoju, który odnosi się do harmonijnego rozwoju w trzech głównych obszarach: gospodarczym, społecznym i środowiskowym. CSR pomaga firmom przyczyniać się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju (SDGs) określonych przez ONZ.

Ślad węglowy

Ślad węglowy to miara emisji gazów cieplarnianych, generowanych przez przedsiębiorstwo lub produkt w całym cyklu jego życia. Jest to kluczowy wskaźnik, który pozwala firmom monitorować i minimalizować swój wpływ na środowisko. Zmniejszanie śladu węglowego stało się priorytetem dla firm dążących do zeroemisyjności, szczególnie w kontekście globalnych wysiłków na rzecz walki ze zmianą klimatu. Świadome zarządzanie śladem węglowym obejmuje identyfikację źródeł emisji, wdrażanie rozwiązań redukujących emisje oraz raportowanie wyników zgodnie z międzynarodowymi standardami.

Taksonomia UE

Taksonomia UE to system jednolitych kryteriów określających, które inwestycje i działalności gospodarcze można uznać za zrównoważone środowiskowo. Została stworzona, aby pomóc zidentyfikować projekty i przedsiębiorstwa, które realnie przyczyniają się do realizacji celów klimatycznych UE, takich jak osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Dodatkowo Taksonomia UE ma wspierać ograniczenie greenwashingu, czyli praktyki polegającej na fałszywym przedstawianiu produktów jako ekologicznych. Regulacja ta wprowadza jasne kryteria dotyczące m.in. redukcji emisji gazów cieplarnianych, ochrony zasobów naturalnych oraz adaptacji do zmiany klimatu.

Zeroemisyjność

Zeroemisyjność to stan, w którym działalność firmy, kraju lub osoby nie generuje netto emisji gazów cieplarnianych. Oznacza to, że wszystkie emisje są zredukowane do minimum, a pozostałe są równoważone poprzez działania kompensacyjne.

Aby osiągnąć zeroemisyjność, konieczne jest:

Redukcja emisji – optymalizacja procesów, zmiana źródeł energii na odnawialne (słońce, wiatr), poprawa efektywności energetycznej.

Kompensacja pozostałych emisji – inwestowanie w projekty kompensacyjne, np. zakupywanie kredytów węglowych lub projekty zalesiania.

Zastosowanie nowych technologii – np. rozwój technologii wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla (CCS).

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój to koncepcja, która zakłada równowagę między wzrostem gospodarczym, ochroną środowiska oraz dobrobytem społecznym. Firmy wdrażające zasady zrównoważonego rozwoju muszą uwzględniać wpływ swojej działalności na trzy kluczowe obszary:

Ochronę środowiska – redukcję emisji CO2, minimalizację zużycia zasobów naturalnych, zarządzanie odpadami i promowanie gospodarki obiegu zamkniętego.

Odpowiedzialność społeczną – dbałość o pracowników, etyczne warunki pracy, wspieranie społeczności lokalnych i przestrzeganie praw człowieka.

Transparentne zarządzanie – przestrzeganie zasad ładu korporacyjnego, przejrzystość finansową oraz przeciwdziałanie korupcji.

Wdrożenie zrównoważonego rozwoju nie tylko zwiększa konkurencyjność firm, ale także buduje ich reputację oraz przygotowuje je na rosnące wymagania rynkowe i regulacyjne związane z odpowiedzialnym biznesem. Czytaj więcej